Close
Herkese merhaba bugün sizlerle OSI ile TCP/IP Modelilerinin ne olduğunu ve aralarındaki farklılıkları konuşacağız ama öncesinde bu kavramları tanımamız gerekiyor.
OSI ve TCP/IP Modelleri birer network iletişim modelleridir. İnternet ve Network alt yapısının temelini oluşturan yapının OSI olduğunun bilinmesine rağmen bizlerin kullandığı yapı TCP/IP yapısıdır. Gelin bu Network iletişim modellerini detaylı bir şekilde inceleyelim..
OSI Modeli, ağlar üzerinde çalışan cihazların birbiri ile nasıl iletişim kuracaklarını tanımlar. ISO tarafından geliştirilen ve iletişim kuralı dizisi olan OSI’nin açılımı ‘’Open System Interconnection’’ dir.
OSI Modeli toplam 7 katmandan oluşur ve İç Network / Dış Network olarak ayrıca ikiye ayrılır. Bunlar;
• Layer7- Uygulama Katmanı / Application
• Layer 6- Sunum Katmanı / Presentation
• Layer 5- Oturum Katmanı / Session
• Layer 4- Taşıma Katmanı / Transport
• Layer 3- Ağ Katmanı / Network
• Layer 2- Veri Bağlantısı Katmanı / Data-Link
• Layer 1- Fiziksel Katman / Physical
İç Network Kısımları: Layer 1–2–3–4
Dış Network Kısımları: Layer 5–6–7
OSI Modeli Katmanları, her katmanın görevinin belirlendiği 7 protokol katmanı ile tanımlanır ve her protokol katmanı karşı tarafın kendi katmanıyla haberleşir ve şekilde de ifade edildiği gibi her katmanda aktarılan veri, farklı biçimde isimlendirilir. OSI Modelinin fiziksel değil mantıksal bir model olduğunu unutmayalım..
LAYER 1- Fiziksel Katman / Phsical
Verinin fiziksel ortamda taşınması için gerekli yapıyı, kodlamayı oluşturur. Fiziksel katman, gerçek NIC ve Ethernet kablosudur. Bu katmanda bir cihaz ile bu cihaza bağlı olan aktarım aracı (fiber,bakır, radyo sinyali gibi) ilişkisi tanımlanmaktadır. Kısacası Networke nasıl bağlıyız sorusunun cevabı bu katmanda belirlenir.
IEEE 1394, DSL, ISDN protokolleri örnek verilebilir.
LAYER 2- Veri Bağlantısı Katmanı / Data Link
Uç noktalar arası veri transferinin sağlandığı veri bağlantısı katmanı olarak tanımlanır. Kablolu veya kablosuz ethernet kartımızın MAC adresini aldığımız ve ARP protokolünün çalıştığı katman olarak bilinir.
SLIP, PPP protokolleri örnek verilebilir.
LAYER 3- Ağ Katmanı / Network
Bu katmanda veriler paket olarak taşınmaya başlar. Bu katmanda verinin router aracılığıyla yönlendirmesi sağlanır. Genel olarak, adresleme işleminin yani gideceği yerin IP adresinin verildiği katmandır.
IP,ARP,RARP,BOOTP,ICMP
protokolleri örnek verilebilir.
LAYER 4- Taşıma Katmanı / Transport
Taşıma katmanı, uygulama katmanında aldığı veriyi paket haline getirir. Paketleme, büyük verileri küçük verilere bölme işlemlerinin bütünüdür.
Paketin karşı tarafa gidip gitmediğinin kontrolünün yapıldığı, gerekirse paketin tekrar gönderildiği katmandır diyebiliriz.
Taşıma katmanı, iletilecek olan verinin UDP mi yoksa TCP ile mi iletileceğinin belirler.
TCP, UDP protokolleri örnek verilebilir.
LAYER 5- Oturum Katmanı / Session
Oturum katmanı, cihazlar arasındaki bağlantıları kontrol eder. Yereldeki ve uzaktaki bağlantıları kurabilir, yönetebilir veya sonlandırabilir. Ağ üzerinde bir bilgisayara bağlanarak oturum açmak gibi işlemlerin yapıldığı bu katman da çift yönlü haberleşme yapılır.
NFS,RPC, X WİNDOWS SYSTEM, APPLE TALK SESSİON PROTOCOL gibi protokoller örnek verilebilir.
LAYER 6- Sunum Katmanı/ Presentation
Sunum katmanı, uygulama katmanındaki varlıkların arasındaki iletişim ortamını sağlar. En önemli görevi ise yollanan verinin karşı bilgisayar tarafından anlaşılacak şekilde çevrilmesidir. Bu sayede farklı programların birbirlerinin verisini kullanabilmesi mümkün hale getirilir.
Verilerin yapısı,biçimi ile ilgili düzenlemeler yapılır, formatı belirlenir. Ayrıca verinin şifrelenmesi, açılması, sıkıştırılması da bu katman üzerinde gerçekleşir.
GIF, JPEG, TIFF, EBCDIC, ASCII protokollerini örnek verebiliriz.
LAYER 7- Uygulama Katmanı / Application
Uygulama katmanı bilgisayar uygulaması ile ağ arasında bir arabirim sağlar. Yazılımla, uygulamayla etkileşimde bulunur. OSI katmanları arasında diğer katmanlara servis sağlamayan tek katmandır. Kısacası uygulamaların çalıştığı katmandır diyebiliriz.
SSH, Telnet, FTP,DNS,HTTP ve birçok protokol burada çalışmaktadır.
TCP/IP, TCP ve IP protokollerinin birleştirilmesiyle oluşturulan ağ cihazlarını birbirine bağlamak ve internet üzerinden iletişim kurmak için kullanılan bir iletişim modelidir. 4 katmandan oluşur.
TCP/IP modelinde, veriler küçük paketlere bölünür ve küçük paketlere bölünen veriler aynı anda birçok farklı yol üzerinden ayrı ayrı gönderilir. Gönderilen bu veriler daha sonra alıcı uçta yeniden birleştirilir. Bu model paket anahtarlamalı bir ağa sahiptir.
Kısacası TCP/IP protokolü 4 katmandan oluşan, ağ cihazları arasında veri iletişiminin kurallarını koyan bir iletişim protokolleri bütünüdür.
TCP (Transmisson Control Protocol), TCP/IP modelinde taşıma katmanı protokollerinden birisidir ve son güncellemesi Ağustos 2022 tarihi itibariyle RFC 9293 içerisinde tanımlanmıştır. TCP kısaca , veri paketlerini toplayan ve yeniden birleştiren bileşendir diyebiliriz.
Ufak bir tarihçe; İlk olarak 1974 yılının Mayıs ayında IEEE (Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü) tarafından bir makale yayınlandı. ‘’A Protocol for Packet Network Intercommunication’’ başlığıyla yazılan bu makalede bir ağ üzerinde yer alan uçlar (nodes) arasında kaynak paylaşımını sağlamak amacıyla ‘packet-switching’ yöntemini kullanan bir protokol tanımlandılar. Böylece TCP’nin temelini atmış oldular.
IP ise..
IP (Internet Protocol), internet üzerinden veri alışverişi yapılırken gerçekleşen yönlendirmenin kurallarını düzenleyen protokoldür. Kısacası yönlendirme protokolü de diyebiliriz. IP, verinin içeriğiyle yada niteliğiyle ilgilenmez sadece gideceği adresi belirler.
TCP/IP Modeli;
• Uygulama Katmanı
• Ulaşım/Taşıma Katmanı
• Ağ Katmanı
• Fiziksel Katman, olmak üzere 4 katman mevcuttur.
Uygulama Katmanı / Application
Uygulama olarak bilinen bu katmanda OSI Modelinde olan Oturum, Sunum ve Uygulama katmanları birleşerek bu katmandan toplanmıştır.
OSI Modelindeki 5–6–7. katmanları kapsamaktadır.
HTTP,HTTPS,SSH,FTP gibi protokoller kullanılmaktadır.
Ulaşım/Taşıma Katmanı / Transport
Uygulama katmanından aldığı veriyi paket haline getirir.
Taşıma katmanında işlemler OSI modelindeki 4. Taşıma katmanı ile aynı şekilde çalışır.
TCP,UDP protokelleri kullanılmaktadır.
Ağ Katmanı / Data-Link Layer
İnternet katmanı olarak da bilinir. Paketlerin ağ üzerindeki hareketlerini düzenler.
OSI Modelindeki 3. Ağ katmanında olduğu gibi işlemler aynı şekilde yapılır
IPv4,IPv6,ICMP,ICMPv6,IGMP
ve IPsec, bu katmanda kullanılan bazı protokoller
Fiziksel Katman/Physical Layer
Fiziksel Katman, ağ erişim katmanı olarak da geçer ve fiziksel ağa erişim sağlar yani gönderilen verilerin son durağıdır. Bu katmanda ağ bağlantı cihazları, ağ bağdaştırıcıları, tekrarlayıcılar, yönlendiriciler ve kablolar gibi ağın fiziksel yönüyle ilgili araçlar bulunur.
Verilerin fiziksel olarak 1 ve 0’lara dönüştürerek taşınması sağlanır.
OSI Modelindeki 1. ve 2. katmanların (fiziksel ve veri katmanları) birleşmesiyle oluşur.
Ethernet, FDDI, Token Ring, ATM, OC, HSSI vb.
4. Yönlendirme protokollerini ve standartlarını tanımlamak için, OSI Ağ Katmanı kullanırken, TCP/IP İnternet katmanı kullanır.
5. TCP/IP modeli UDP kullandığı zaman, Taşıma Katmanında güvenililik kontrolü yapmaz. OSI bu işlemi daima yapar.
6. Bilgisayar ağlarında TCP/IP hala kullanılıyorken, OSI Modeli artık kullanılmamaktadır.
Kısaca..
OSI ve TCP/IP Modellerinin ne olduğundan, çalışma şekillerinden ve her katmanın kendine özgü işlevinden bahsettim. Umarım sizler için faydalı olmuştur.
Bol detaylı bir anlatım oldu fakat iyi bir yazılımcı, ağ yöneticisi ya da siber güvenlik uzmanı olmak istiyorsanız OSI ve TCP/IP Modellerini iyi bilmeniz gerekmektedir.
